Saturday, August 28, 2021

๐–๐ข๐ค๐š๐ง๐  ๐Š๐š๐ญ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐›๐จ

Ang kapuluan ng Pilipinas ay binubuo ng 7,641 na mga isla. Hindi sorpresa na mayroong higit sa 180 mga wika at dayalekto na sinasalita sa bansa. Ginagawa nitong ang Pilipinas ang isa sa mga linguistically diverse countries! Hindi ba kahanga-hanga iyon?

Sa maraming wikang sinasalita sa bansa, ang Filipino na pambansang wika ay may mahalagang papel sa pag-iisa ng bansa. Ang nag-iisang ibang wikang ginamit tulad ng Filipino ay (Amerikano) Ingles. Para sa maraming mga Pilipino, ito ang kanilang pangalawang wika dahil ito ang pangunahing wikang ginagamit sa mga paaralan. Bagaman ang dalawang wikang ito ang pinaka-aktibong sinasalita, maraming iba pang mga wika at dayalekto upang galugarin mula sa bansang ito.


Pangunahing Mga Wika sa Pilipinas

  • Tagalog
  • Cebuano
  • Ilocano
  • Hiligaynon
  • Waray
  • Pangasinan
  • Kapampangan
  • Bicolano

Panatilihin at Pagyamanin ang Wikang Filipino at Panitikan

Walang bansang umuunlad nang walang sariling wika at panitikan.

Naniniwala ako na napakahalaga ng wikang Filipino at panitikan sa pagpapalalim ng mapanuri, malikhain, malaya, at mapagpalayang kakayahan ng mga mag-aaral at mamamayan, anuman ang kanilang kurso, disiplina at larangan ng pagpapakadalubhasa. Hindi pag-uulit ang pag-aaral ng wika at panitikan sa kolehiyo, bagkus ay pagpapalawig sa teorya, praktika, at silbi nito sa pamantasan, bansa, at buhay.

Naninindigan ako na ang wikang Filipino ay buhรกy na teorya at praktikang mahalaga sa pagbubuo ng bansa. Naninindigan akong higit na mapaglilingkuran natin ang mas malawak na mamamayan gamit ang wikang Filipino.

Ang wikang Filipino ay ang pambansang wika na itinakda ng Konstitusyon ng Pilipinas. Patuloy itong pinayayabong ng lahat ng mga wikang ginagamit at pinauunlad ng mamamayan. Ang wikang Filipino at panitikan ay mga sandata sa pagtataguyod ng katotohanan at katuwiran, lalo na sa panahon ng kasinungalingan, kawalan ng katarungan, at krisis panlipunan. Mahigpit ang pangangailangang itanghal at ipaglaban nating lahat ang wikang Filipino at panitikan!


Bakit mahalaga na mapanatili ang mga katutubong wika?

Ang mga wika ay nakakaapekto sa kung paano ka mag-isip, matuto at kumilos. Ang mga ito ang batayan ng kultura at pagkatao ng isang bansa. Ang pagpapanatili ng mga katutubong wika ay nagpapanatili ng pagkakaiba-iba na lumilikha ng mga oportunidad sa pag-aaral ng kultura.

Karamihan sa mga wika sa Pilipinas ay lubos na naiimpluwensyahan ng Japanese, Spanish, English, at marami pang ibang mga wika. Sinasalamin ng mga wika ang mga tao, kultura, at kasaysayan ng isang bansa. Ang mga nakasulat at sinasalitang salita ay isang paraan upang maipasa ang mga halaga at tradisyon sa mga henerasyon. Igalang natin ang mga ninuno at bayani ng Pilipino na nakipaglaban upang protektahan ang Pilipinas at ipagpatuloy ang kanilang pamana sa pamamagitan ng pagtuturo sa nakababatang henerasyon upang maipasa nila ang sulo ng kaalaman sa mga susunod na Pilipino.


Mga endangered na wika sa Pilipinas 

Ang pagkalat at impluwensya ng Ingles at Tagalog ay nagdulot ng pagbawas sa paggamit ng iba pang katutubong wika. Naapektuhan din nito ang ilan sa mga pangunahing wika tulad ng Kapampangan, Pangasinan, at Bicolano.

Ayon sa Ethnologue, mayroong 186 na mga wika na nakalista sa Pilipinas, habang ang 4 ay itinuturing na napatay ng UNESCO, nangangahulugang walang mga nagsasalita na natitira mula pa noong taong 2000. Sa kasalukuyan, 23 mga wika ang itinuturing na nanganganib na dahil mas kaunti at mas mababa ang gumagamit sa pang-araw-araw na buhay.

Ang paggamit ng mga katutubong wika ay partikular na bumababa sa nakababatang henerasyon. Naisip mo na ba kung ano ang mangyayari sa susunod na henerasyon?

Ang pagiging matatas sa English, isang wikang ginagamit sa buong mundo ay magbubukas ng mga pinto ng mga pagkakataon. At habang mahalaga na magkaroon ng isang pambansang wika (Filipino) upang palakasin ang bansa, mahalaga din na mapanatili ang mga katutubong wika. Dagdag pa, ang pagiging multilingual ay maraming mga benepisyo tulad ng pagpapahusay ng mga kasanayan sa networking, at maraming mga pinahahalagahan ang mga kasanayan sa wika.


Kaya paano ka makakatulong sa pagpapanatili ng mga wika?

Maging maalam sa iba't ibang mga pangkat pangkulturang. Alamin ang tungkol sa mga katutubong Pilipino at iba pang mga katutubong wika at dayalekto.

Anong mga wika ang sinasalita mo? Masaya akong marinig ito mula sa iyo. Anumang nais mong ibahagi sa akin ay malaya mong ibahagi sa seksyon ng mga komento sa ibaba!

Nais mong gumawa ng isang mas malaking epekto? Turuan ang iba kung ano ang natutunan mo. Ibahagi ang artikulong ito sa iyong mga kamag-aral, kaibigan, at pamilya.